ΑΝΔΡΟΣ - ΚΑΤΟΧΗ 1941-1944 Μέρος 2ο

                                   

                                   Προσωπικές μαρτυρίες 

                                     

Μαρτυρία πρώτη

Ο μικρός Γιαννούλης Λαμπρινίδης ζούσε το 1941 στον Πιτροφό. Λόγω της μεγάλης ανάγκης και της εκτεταμένης πείνας που ενέσκηψε στην Κατοχή ο Γιαννούλης 14ή 15 ετών βρήκε μία καλή δουλειά στο μακρινό Καλυβάρι (γνωστό πάντα για τα καλά αγροτικά του προϊόντα). Έφευγε συνήθως για μία ολόκληρη εβδομάδα όταν οι αγροτικές ανάγκες το απαιτούσαν.         

                              

 Για να φτάσει στο Καλυβάρι ακολουθούσε την παληά μεσαιωνική Φαρδειά Στράτα που ένωνε το Κάτω Κάστρο με το Κάστρο του Μακροταντάλου (Πύργος). Περνούσε από την Κουβάρα, μετά από την Κατάκοιλο και προχωρούσε πάνω από το Γαύριο. Η όλη διαδρομή μέχρι να φτάσει στο Καλυβάρι διαρκούσε σχεδόν μια μέρα. Εκεί έμενε, έτρωγε και έπαιρνε ως αμοιβή κάποια αντίστοιχα ζαρζαβατικά, που με πολύ μεγάλη χαρά γυρίζοντας, έφερνε στην οικογένειά του στον Πιτροφό. 

 Η Φαρδειά Στράτα, μεσαιωνικός, λιθόστρωτος δρόμος, σε ένα απο τα στενώτερα σημεία της.

Μία φορά και εν όψει ίσως θερισμού του ζήτησαν να παραμείνει, εκεί για ένα ολόκληρο μήνα, με την φανταστική ανταμοιβή δύο μικρών χοίρων. Χαρούμενοι όλοι στην οικογένειά του στον Πιτροφό, για την δουλειά τού μικρού Γιαννούλη και το πολύτιμο τίμημα, του έδωσαν και ένα γάϊδαρο μαζί ώστε να φορτώσει τα μικρά γουρουνάκια αφού για να τα οδηγήσει από το Καλυβάρι μέχρι τον Πιτροφό θα διακινδύνευε να τα χάσει στο δρόμο. Αφού ολοκληρώθηκαν οι δουλειές στο Καλυβάρι ο 15χρονος Γιαννούλης πήρε την εξαιρετική ανταμοιβή του και ξεκίνησε με το γάϊδαρο φορτωμένο για τον μακρύ δρόμο της επιστροφής στην οικογένειά του. Πλησίασε στον Πιτροφό, εγκατέλειψε την Φαρδειά Στράτα και ακολούθησε τον δρόμο προς το χωριό.                              

 Για κακή του τύχη έπεσε σε δύο Γερμανούς στρατιώτες προερχόμενους ίσως από το γνωστό φυλάκιο της Αγίας Τριάδας, πάνω από το λιμάνι της Χώρας.              

 Οι Γερμανοί όταν αντίκρυσαν το φορτίο, του ζήτησαν με λόγια και νοήματα να λύσει τα μικρά ζώα και να τους τα παραδώσει. Ο Γιαννούλης είχε παραλύσει από φόβο αλλά ίσως και πείσμα και δεν κουνιόταν. Ο ένας από του δύο Γερμανούς έγινε έξω φρενών για την αδιανόητη σ΄ αυτόν ανυπακοή. Στράφηκε στον Γιαννούλη και τον χτύπησε με γροθιές, κλωτσιές, ρίχνοντάς τον χάμω. Ο δεύτερος Γερμανός δεν είχε κουνηθεί από την θέση του….   Κατόπιν ο πρώτος του πήρε τα γουρουνάκια και έφυγαν οι δυό τους χαρούμενοι…..  

Ο Γιαννούλης Λαμπρινίδης έφυγε πλήρης ημερών το 2012.  

 Διηγήθηκε αρκετές φορές την ιστορία αυτή στο εγγονό του Δημήτρη Λουκατάρη και κάθε φορά έλεγε: δεν θα ξεχάσω ποτέ το πρόσωπο του Γερμανού την ώρα που με έδερνε. Ποτέ.  Φαίνεται πως ο φαντάρος αυτός είχε γίνει έξαλλος επειδή δεν καταλάβαινε πώς ένα παιδί μιας κατακτημένης Χώρας δεν έκανε αμέσως αυτό που απαιτούσε ως ισχυρός και νικητής….  

 Ο Γιαννούλης αριστερά αρκετά χρόνια μετά την κατοχή.

Ο ίδιος δεξιά πολλές δεκαετίες αργότερα καμαρώνει για το περιβόλι του.Είναι η εποχή που αφηγείται την ιστορία του στον εγγονό του. Του είχε μείνει αλησμόνητη η συμπεριφορά του Γερμανού σε ένα παιδί 15 ετών.

 Μαρτυρία δεύτερη 

 Βουρκωτή. Το γενέθλιο χωριό του Γιώργη Μανδαράκα.

Γνωστός και πολύ συμπαθής ήταν σε πάρα πολλούς ο δραστήριος και πανέξυπνος βουρκωτιανός Γιώργης Μανδαράκας με το οικογενειακό παρατσούκλι Κούδης*.                                                                               

 Ο ίδιος του ζήτησα να μου διηγηθεί  και δεύτερη φορά την εξαιρετικά ενδιαφέρουσα από πολλές πλευρές ιστορία, που πρέπει να συνέβη τον Σεπτέμβριο του 1942.

 Ήταν καιρός του θερισμού. Γιαυτό ολόκληρη η οικογένεια και συγγενείς είχαν συγκεντρωθεί και βοηθούσαν. Γύρω στο μεσημέρι κάποιος από όλους είδε να κατηφορίζουν από τον δρόμο δύο Ιταλοί στρατιώτες. Σταμάτησαν τον θερισμό και μόνον τους κύτταζαν.                                                                             

Είναι γνωστό ότι οι Ιταλοί επιφορτισμένοι με τον έλεγχο της διακίνησης των αγροτικών προϊόντων είχαν σε σημείο όχι μακρυά της Βουρκωτής ειδικό φυλάκιο. Οι Ιταλοί συνέχισαν να κατεβαίνουν και έφεραν πλήρη εξάρτιση και οπλισμό. Κατέβηκαν και πλησίασαν τους τρομαγμένους Βουρκωτιανούς, χωρίς να λένε κάτι.   

 Οι τελευταίοι αμήχανοι και για να δώσουν ίσως λίγο θάρρος ό ένας στον άλλον, κατέφυγαν στο μόνο πράγμα που τους είχε απομείνει, να συνεννοούνται, σίγουροι ότι δεν τους καταλαβαίνουν οι άλλοι. Μίλησαν λοιπόν μεταξύ τους στα αρβανίτικα λέγοντας πάλι : μα τι να θέλουν άραγε αυτοί από μάς; Και τότε έγινε κάτι που κανείς δεν περίμενε. Οι Ιταλοί άρχισαν να τους μιλάνε στα αρβανίτικα. Οι Βουρκωτιανοί έμειναν εμβρόντητοι. Οι δυό Ιταλοί έδειχναν ενθουσιασμένοι από το άκουσμα της πραγματικής μητρικής τους γλώσσας που ήταν τα αρβανίτικα της νότιας Ιταλίας. Κυριολεκτικά πετούσαν από χαρά. Ήταν νέοι. Χωρίς να το σκεφτούν δεύτερη φορά άφησαν στην άκρη τα όπλα τους, έβγαλαν τα πουκάμισά τους και μισόγυμνοι άρπαξαν τα δρεπάνια και άρχισαν να θερίζουν.               

                                                                                           

Εμείς, μου είχε πεί ο Γιώργης, δεν πιστεύαμε στα μάτια μας. Μα τι θέρισμα ήταν αυτό; Δεν είχαμε ξαναδεί τέτοια ταχύτητα, τέτοια μαεστρία. Να δεις πώς πήγαιναν τα χέρια τους, πετούσαν, δεν προλάβαινες να τα δείς. Και στο τέλος τραγουδούσαν.

Είχαν φαίνεται θυμηθεί τον τόπο τους και το χωριό τους……… 

Κατόπιν τους κεράσαμε κάτι, αυτοί ξαναντύθηκαν, πήραν τα όπλα τους και έφυγαν αποχαιρετώντας μας χαρούμενοι…… 
      
                                                                    Νίκος Βασιλόπουλος
                                                                 αρχιτέκτων - ερευνητής 

                                                                                      

Aπαραίτητη εξήγηση του γράφοντος

Με το παρόν άρθρο δεν προσπαθώ να εξωραϊσω τους Ιταλούς. Οι Ιταλοί ήταν επίσης κατακτητές. Ο καθένας άφησε ασφαλώς το αποτύπωμά του βάσει των μεγάλων και μικρών πράξεών του**. 

*Σημ. Στα αρβανίτικα της Βουρκωτής, Κούδι σημαίνει το μαγειρικό τσουκάλι.

**Σημ Δεν γνωρίζω βέβαια εάν ο ανωτέρω Γερμανός ήταν Ναζί ή όχι. Πάντως οι Γερμανοί ακολουθώντας τον ηγέτη τους, Χίτλερ, πολέμησαν λυσσαλέα μέχρι τον Μάϊο του 1945 παρά το γεγονός ότι ο τελευταίος τούς παρέσυρε σε ένα λάθος πόλεμο και δρόμο και έχασαν 5.000.000 στρατιώτες μην θέλοντας να αποδεχτούν και οι ίδιοι το λάθος τους. Δεν συνέβη το ίδιο με τους Ιταλούς. Τα αποτελέσματα των επιλογών των λαών αυτών, είναι γνωστά για τα επόμενα σχεδόν 40 χρόνια που ακολούθησαν. Η πολιτιστική δραστηριότητα των Ιταλών υπήρξε τεράστια και των Γερμανών μηδαμινή…….. 

Ιστορίες σαν τις ανωτέρω υπάρχουν σίγουρα πολλές.Με χαρά θα δημοσίευα και άλλες.                                                                                  

Να πληροφορήσω τους φίλους μου, ότι θα ακολουθήσει και τρίτο μέρος αφιερωμένο στον Ιταλό γιατρό λοχαγό Genaro Giuseppe.