Βόρη

Βόρη, ένα ναυάγιο.

Μια θαυμαστή παραλία με καταγάλανα νερά, με υπέροχη αμμουδιά και ένα μαγικό ποταμάκι να καταλήγει εκεί. Ένας ονειρεμένος τόπος.   Κι όμως στο μυχό αυτό και λίγο βορειότερα και νοτιώτερα αναπαύονται και διαλύονται στην αγκαλιά του βυθού τρία παλαιότερα και ένα νεώτερο ακόμη ορατό, έξω από την θάλασσα, ναυάγιο.

Πολύ κοντά στην ακτή, εκεί αριστερά, υπάρχει στον βυθό ένα διακρινόμενο ναυάγιο, που ο σκελετός του προδίδει την ύπαρξή του στον προσεκτικό παρατηρητή.

Η αμμουδιά της Βόρης. Με το βέλος φαίνεται το απομεινάρι του ναυαγίου. Εικάζεται ότι η θάλασσα έχει μετατοπίσει το πλοίο εν τέλει σε πιο ρηχά νερά. Πάντως όταν κοιτάς μέσα από το νερό, η εικόνα είναι μάλλον απόκοσμη και τρομακτική.

Αγγλικό πλοίο που οι τελευταίες ώρες του εν μέσω θαλασσοταραχής , σημαδεύτηκαν την νύχτα από φωνές ντόπιων με φανάρια, προτροπές εγκαταλείψεως(;) από την ακτή, αντιδράσεις του αγγλικού πληρώματος και εν τέλει προσφυγής στα όπλα και βολές στον αέρα εκ μέρους των μελών του σκάφους.

Η πληροφορία έφθασε σύντομα στις Αρχές.

Ήταν μάλλον άνοιξη του 1913.

Στις Στενιές ζούσε ο δάσκαλος Νίκος Βασιλόπουλος παντρεμένος με την Στενιώτισσα δασκάλα Λασκαρώ Μαρή. Είχαν κιόλας τρία παιδιά. Από το 1911 είχαν ξεκινήσει οι Βαλκανικοί Πόλεμοι. Σ’ αυτούς συμμετείχε και η Χωροφυλακή με πολλά καθήκοντα, κυρίως στα μετόπισθεν μα και για τήρηση της τάξεως στα απελευθερούμενα εδάφη, γεγονός που είχε δημιουργήσει κενά στην στελέχωση των τμημάτων Χωροφυλακής του μικρού τότε κράτους. 

Ο πάππους του γράφοντος δάσκαλος Νίκος Βασιλόπουλος, ίσως γύρω στα 1910, με τα αγόρια του Δημοτικού Σχολείου Στενιών. 

Ο Νίκος Βασιλόπουλος επιστρατεύθηκε στην Χωροφυλακή. Έτσι το πρωί ήταν δάσκαλος στις Στενιές και το απόγευμα χωροφύλακας στην Χώρα, ώστε να μην δημιουργούνται κενά στην στελέχωση του διθέσιου(;) Σχολείου Στενιών. Σημ.1

                                    

 Ο Νίκος Βασιλόπουλος επιστρατευμένος στην Χωροφυλακή το 1913. 

Στην διάρκεια της επιστρατεύσεώς του λοιπόν το 1913, εκεί κατά τον Μάρτιο(;), έλαβε την σχετική ειδοποίηση ότι έπρεπε να μεταβεί στην Βόρη για ναυάγιο ξένου πλοίου και κάποια επεισόδια… Έτσι άμεσα ξεκίνησε νομίζω με κάποιο Στενιώτη αγγλομαθή με μουλάρι για τον τόπο του ναυαγίου. 

 

Ποιο ήταν όμως το πλοίο εκείνο και ποια η ταυτότητά του;  Η έκδοση του βιβλίου των Κ. Θωκταρίδη και Αρ. Μπινιάρη «Ναυάγια στις ακτογραμμές της Άνδρου», διευκρινίζει τα πράγματα ως ακολούθως. H ανωτέρω υπόθεση αφορά στο αγγλικό πλοίο Ailsawald. Σκάφος ναυπηγημένο στην Αγγλία το 1895, χωρητικότητας 2.921 κόρων και έτος απώλειας 1913. Με κίνηση παλινδρομικής μηχανής τριπλής εκτόνωσης και ισχύ 240 ίππων και μέγιστη ταχύτητα 11 κόμβων. Ταξίδευε με βάση τους εκάστοτε ναύλους. Σημ.2    

  Το πλοίο Ailsawald στο κανάλι του Μπρίστολ (συλλογή Clive Ketley) από το βιβλίο "Ναυάγια στις Ακτογραμμές της Άνδρου" Εκδ. Φιλοπρόοδου Συλλόγου το Γαύριο 2016 σελ. 50.             

Στις αρχές Μαρτίου 1913 το κεντρικό Αιγαίο σαρωνόταν από σφοδρή κακοκαιρία με θυελλώδεις ανέμους και χιονοθύελλες. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλά ναυάγια, προσαράξεις και ατυχήματα στον χώρο. Το πλοίο βυθίστηκε στις 3 Μαρτίου στις βόρειες ακτές της Άνδρου. Η προσάραξή του δεν απασχόλησε τον ελληνικό Τύπο…

Στην θέση αυτή, κάπως νοτιώτερα από την παραλία, υπάρχει και άλλο ναυάγιο. Πληροφορία του φωτογράφου Μάκη Σπυριδωνόπουλου. 

Φθάνοντας επί τόπου, από την κατάσταση που βρήκε, ο Νίκος Βασιλόπουλος και την αναταραχή που είχε προκληθεί με τις εκατέρωθεν αλληλοκατηγορίες κατάφερε να κλείσει την υπόθεση επιδέξιος αλλά και πολύ ήπιος χαρακτήρας χωρίς να αποδώσει κάποιες ευλογοφανείς εν τούτοις ευθύνες που είχαν βαρύνει τα γεγονότα. Εξ άλλου το πλήρωμα είχε σωθεί και δεν είχε σημειωθεί τραυματισμός ή κάτι αξιόποινο.

Έτσι η υπόθεση δεν καταγράφηκε, δεν καταχωρήθηκε και πέρασε στην αφάνεια...              

Κάτω όμως από την επιφάνεια της θάλασσας της Βόρης παραμένει ακόμη ευδιάκριτο το σκέλεθρο του πλοίου εκείνου και δίνει μια περίεργη και ίσως για ωρισμένους απωθητική εικόνα εφόσον γίνει αντιληπτό.  

 

 Η παραλία με την όμορφη αμμουδιά κρατά στον βυθό της διακριτικά κρυμμένα τρία ναυάγια, πλήν του νεώτερου που προαναφέραμε στο άρθρο. 

Σημειώσεις

Σημ. 1 Ο Νίκος Βασιλόπουλος, λίγο αργότερα έγινε ιερέας στις Στενιές όπου και συνταξιοδοτήθηκε ενώ εργάστηκε ως δάσκαλος έως το 1933.

Σημ.2 Κ. Θωκταρίδη και Αρ. Μπινιάρη «Ναυάγια στις ακτογραμμές της Άνδρου» (Εκδοση. Φιλοπρόοδου Ομίλου το Γαύριο. Σελ.49-52)

 

Νίκος Βασιλόπουλος

Αρχιτέκτων-Ερευνητής